Ahmet yesevi alevi mi sünni mi ( alınti)

 Ahmet Yesevi Sünni midir? Alevi midir?

İnancı Nasıldı? 

Uzun süredir Sünni propogandacıların Alevi yol önderlerini Sünnileştirme oyunu sürmektedir. Bu bağlamda onlara göre Hacı Bektaş Veli dolayısıyla ona bağlı olan erenler ehli sünnet, Pir-i Türkistan Ahmet Yesevi Nakşibendi, hatta Somuncu Baba, Yunus Emre vs Sünni gibi yansıtılmaya çalışılır. 

Bu propogandaya maruz kalan bazı canların da bu değerli şahısları kimi zaman Sünni sandığına denk gelmekteyiz. Tabii ki biz neyin ne olduğunu biliyoruz ama uzatmadan diğerlerine değinmeden sadece Ahmet Yesevi konusundan söz edeceğiz. Kısa başlıklar olarak sıralarsak.

1) Ahmet Yesevi'nin soyu İmam Ali'ye dayanır. Horasan ve Türkistan'da rahat barınma olanağı bulan ehlibeyt evlatlarındandır. Babası, Alevîler'in atası olan On İki İmamlardan ilk İmam Ali el-Mûrtezâ'nın soyundan olan "Şeyh İbrâhim Velî", mürşidi ise Alevî âlimlerinden Türkmen ve Alevî-Bektaşî Şeyhî Hâce Ebû Yakûb Yûsuf el-Hemedânî'dir.

2) Pir Ahmet Yesevi yolu aynı Hacı Bektaş Veli gibi 4 Kapı 40 Makam öğretisi üzerine kurulmuştur. Bu öğreti sünnilikte yoktur.

3) Ahmet Yesevi' ye bağlı Tunceli'de Şeyh Ahmet Ocağı ve Tokat'ta Hubyarlar vardır. Ahmet Yesevi 'nin kendi adına da Alevi ocağı bulunmaktadır.

4) Ahmet Yesevi' nin Nakşibendi olması olanaksızdır. Nakşibendi tarikatının kurucusu olan Muhammed Bahaüddin Nakşibendi'den 200 yıl önce yaşamıştır. Bu yanlış bilgi Fuat Köprülü'nün Türk Tarihinde İlk Mutasavvıflar adlı yapıtında Nakşibendi olarak geçmesindendir. Halbuki Fuat Köprülü ilerleyen yıllarda bir makale yazarak bu yanlışını düzeltmiş, Ahmet Yesevi için Alevi Batıni demiştir.

5) Nakşibendilerde zikir sessiz olur. Yesevilikte ise çengi rebap denen yani çalgı ve semah ile zikir yapılır.

6) Sünnilikte ibadet kadın erkek ayrı yapılırken. Yesevilikte birlikte yapılır. O dönemde Ahmet Yesevi, Sünni ulema tarafından bu konuda şiddetli şekilde eleştirilmiştir.

7) Sünni tarikatlarda ibadet, zikir, vird Arapça Yesevilikte ise çoğunlukla zikirler Türkçe yapılır.

8) Nakşibendiler silsileyi Halife Ebubekir'e bağlarken Yesevilik İmam Ali'ye bağlar.

9) Yesevilik ve Bektaşilikte 40'lar inancı vardır.

Ahmet Yesevi hikmetlerinde kendisini üç yaşında iken Kırklar'ın ziyaret ettiğinden bahseder.

Bir yaşımda rûhlar bana pay verdi;

İki yaşta peygamberler gelip gördü;

Üç yaşımda Kırklar gelip hâlimi sordu;

O nedenle altmış üçte girdim yere.

10) Ahmet Yesevi, büyüğü olarak Mansuru gösterir, enel hak konusunda onunla aynı yerdedir.

Şeyh Mansûr’un “Enel Hakk”ı yersiz değil,

Yolu bulan bize benzer günâhkâr değil,

Her soysuzlar bu sözlerden haberli değil,

Haberli olup Hakk kokusu aldım ben işte

Bir gece seherde garîb Mansûr çok ağladı,

Işık salıp Allah kendisi rahmet eyledi,

Ondan sonra Kırklar bakarak şarâp verdi,

Bilgelere bu sözleri dedim ben işte

11) Ahmet Yesevi'yi bağlı Türkistan'da halen az da olsa Türkiye Alevileri gibi ibadet eden kesimler vardır. Prof Dr Ali Yaman bunlar hakkında kitap yazmıştır. Türkistan'ın Sünnileşmesi Nakşibendilik sonrası yayılmıştır.

12 Namık Kemal Zeybek'in Aşk Yolu kitabında Yunus ve Ahmet Yesevi'nin şiirlerinin ne kadar örtüştüğü sanki iki farklı Türkçe ile aynı şeylerin dile getirildiği görülecektir. 

Aşk ile

Mehmet Özgür Ersan

Abdal Yesari